Door PRO6 en Almata
Dit verbeterinitiatief krijgt subsidie om te leren van de eerste ervaringen
Intensieve ambulante systemische hulp om een residentiele opname zo kort mogelijk te houden door een gecombineerd hulpaanbod aan het gezin. Basis Thuis combineert de systeemgerichte VIER-aanpak van Pro6 met een 6 tot 8 weken durende opname van de jongere bij Almata. VIER staat voor Verbinding in Elke Relatie en richt zich op het relationele herstel tussen jongere en ouders. De doelgroep van Basis Thuis is breed; er is geen ondergrens wat betreft de leeftijd. Ook kinderen jonger dan 12 jaar vallen onder de doelgroep. Basis Thuis kan worden ingezet in gezinnen waarbij sprake is van zowel internaliserend als externaliserend gedrag van kinderen.
Basis Thuis is in eerste instantie van start gegaan in de regio’s West-Brabant Oost en West-Brabant West. Bij succes wordt onderzocht op welke manier Basis Thuis uitgebreid kan worden naar de andere jeugdhulpregio’s in Brabant.
De eerste ervaringen
Binnen Almata is in 2023 veel aandacht gegaan naar het ontwikkelen en uitvoeren van een transformatieplan voor de JeugdzorgPlus. BasisThuis is daardoor tijdelijk op een lager pitje komen te staan; in 2023 hebben de partners samengewerkt aan twee casus. In 2024 zijn Pro6 en Almata opnieuw gestart met tweewekelijks overleg over hulpvragen die mogelijk in aanmerking komen voor BasisThuis. Basis Thuis krijgt meer tijd om zich te bewijzen.
Pro6 heeft met VIER meters kunnen maken. Tussen augustus 2022 en augustus 2023 zijn 37 VIER-trajecten veelal succesvol afgerond. De organisatie heeft veel tijd geïnvesteerd in het opzetten van de methodiek, het ontwikkelen van een handleiding en het leggen van een stevig fundament voor de inzet van VIER binnen Basis Thuis.
Evaluatie VIER
Pro6 heeft Praktikon opdracht gegeven tot een procesevaluatie om inzicht te krijgen in de bereikte doelgroep, de uitvoering, de succes- en verbeterpunten en de waardering van de VIER interventie als geheel en de specifieke onderdelen daarbinnen. Met de procesevaluatie wordt bovendien in kaart gebracht of de uitvoerders het programma zoals bedoeld kunnen uitvoeren en wat achterliggende oorzaken zijn van eventuele problemen in de uitvoering. Deze evaluatie wijst onder meer uit:
- Dat de aanpak goed aansluit bij de gezinnen die Pro6 wil bereiken; bij wie andere vormen van hulp niet passen of niet gelukt zijn.
- Dat de aanpak jongeren die te maken hebben met ernstige bedreigingen in hun ontwikkeling weer perspectief biedt. Deze jongeren kampen vaak met zogenoemde internaliserende problematiek, zoals angst, dwang of depressie. Soms zichtbaar voor de buitenwereld, wanneer de angst zich vertaalt naar een vorm van antisociaal gedrag, zoals agressie. Vaker blijven hun kwetsbaarheden onzichtbaar, mede doordat voor anderen deze geen overlast veroorzaken. Dit zijn niet de jongeren die op straat hangen, drugs gebruiken en overvallen plegen, waar een verplichtend kader omheen zit, waardoor er een acute uithuisplaatsing dreigt. Het zijn wel de jongeren zonder deze behandeling uitvallen op school, niet of nauwelijks kunnen werken en niet of nauwelijks normale sociale contacten kunnen hebben. Met persoonlijk leed en hoge maatschappelijke kosten tot gevolg.
- Dat jongeren dankzij VIER het (zelf)vertrouwen ontwikkelen om iets van hun leven te maken. Zij bloeien langzaam maar zeker weer op.
- Dat Pro6 het proces op punten nog verder kan verbeteren; bijvoorbeeld een rustiger tempo aanhouden (om op het moment van tussenevaluatie voldoende ervaring te hebben om te evalueren) en meer herhaling toe te passen, om het gezin meer kans te geven om zich nieuwe inzichten en nieuw gedrag echt eigen te maken.
- Dat de aanpak als zeer intensief wordt ervaren door gezinnen. Wanneer de behandeling niet aanslaat, komt dat door onvoldoende tijd of motivatie van het gezin. Praktikon doet hiernaar verder onderzoek. Pro6 leert hier nu al van ouders nog beter te informeren over de randvoorwaarden en de impact van deze aanpak, zodat zij beter kunnen afwegen of zij aan de behandeling willen deelnemen.
VIER is aangemeld voor het predicaat ‘erkende interventie’ bij het Nederlands Jeugd Instituut (NJI).